تحلیل نظری الگوی تعادل عمومی اسلامی بازار سرمایه و ارتباط آن با فقر

نوع مقاله : کاربردی

نویسنده

گروه علوم اقتصادی / دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

فقر و توسعه نیافتگی، یکی از معضلات اصلی کشورهای جهان اسلام در دوره حاضر می‌باشد. عوامل گوناگون سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در پیدایش این پدیده مؤثر بوده است. در میان عوامل اقتصادی، حاکمیت نظام بهره نقش تعیین‌کننده‌ای در تشدید فقر داشته است. در دهه‌های اخیر، این معضل، دانشمندان مسلمان را به ترسیم الگوهای بانکداری بدون ربا بر اساس دیدگاه مشارکت واداشته است. در این مقاله، عوامل اقتصادی پیدایش فقر و راه‌کارها و چالش‌های اجرایی‌نمودن آن را در چارچوب یک الگوی تعادل عمومی که سیستم مالی آن مبتنی بر بانکداری مشارکت است، مورد بررسی مروری قرار خواهد گرفت. بانکداری مشارکتی، به علت تخصیص بهینه منابع مالی بر اساس هزینه‌های فرصت، موجب می‌گردد میزان بهره‌وری سرمایه افزایش یابد؛ که این امر می‌تواند سطح سرمایه‌گذاری را افزایش داده و به تبع آن رشد اقتصادی را کاهش دهد؛ که در صورت توزیع عادلانه درآمد امکان کاهش سطح فقر وجود خواهد داشت. تحقیق حاضر بسط جامعی از نظریات مختلف در زمینه تعادل بازار سرمایه در یک سیستم بانکداری اسلامی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


قرآن کریم.
نهج‌البلاغه. ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، اول.
برانسون، اچ ویلیام (1374 ش). تئوری و سیاست‌های اقتصاد کلان. ترجمه: عباس شاکری، تهران: نشر نی.
توتونچیان، ایرج (1371). تحلیل مقایسه‌ای حد بهینه سرمایه‌گذاری در دو نظام بانکداری سرمایه‌داری و اسلامی در شرایط اطمینان و ریسک. مجله اقتصاد و مدیریت، شماره ۱۴ و 15, 54-69.
توتونچیان، ایرج (1379). پول و بانکداری اسلامی و مقایسة آن با نظام سرمایه‌داری. تهران: توانگران.
شاکری، عباس (1385). اقتصاد خرد 2 نظریه‌ها و کاربرده. تهران، نشر نی.
شریف‌زاده، محمدرضا (1368). مبانی نظریه‌پردازی در اقتصاد اسلامی. مجله اقتصاد و مدیریت، شماره ۳، 97-113.
صدر، سیدکاظم (1374). اقتصاد صدر اسلام. انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
فراهانی فرد، سعید (1388). نقش بانکداری بدون ربا در رفع فقر. نامه مفید، شماره 17، 13-29.
موسویان، سیدعباس (1376). پس‌انداز و سرمایه‌گذاری در اقتصاد اسلامی. چاپ اول، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مهدی مهاجری (1390). برآورد اثر سرمایه مذهبی بر رشد اقتصادی (استان‌های کشور). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد.
نمازی، حسین و توتونچیان، ایرج (1375). حذف بهره، توسعه اقتصادی، عدالت اجتماعی. مقاله ارائه شده در اولین همایش اسلام و توسعه، دانشگاه شهید بهشتی، چاپ اول.
هندرسون، جیمز میچل و کوانت، ریچارد، ا.، (1381). تئوری اقتصاد خرد. ترجمه: قره‌باغیان، مرتضی و پژویان، جمشید، خدمات فرهنگی رسا.
 
Ahmed, Z., Iqbal, M., & Khan, M. F. (Eds.). (1983). Money and banking in Islam. Produced for the International Centre for Research in Islamic Economics, King Abdul Aziz University, Jeddah by Institute of Policy Studies.
Aslam, M. N. (2014). Role of Islamic microfinance in poverty alleviation in Pakistan: An empirical approach. International Journal of Academic Research in Accounting, Finance and Management Sciences4(4), 143-152.
Bashir, A. H. M., & Darrat, A. F. (1992). Equity Participation Contracts and Investment: Some Theoretical and Empirical Results. American Journal of Islamic Social Sciences9(2), 219.
Brainard, W. C. (1967). FINANCIAL INTERMEDIARIES AND A THEORY OF MONETARY CONTROL.
Chapra, M. U. (1992). Islam and the economic challenge (No. 17). International Institute of Islamic Thought (IIIT).
Dhaoui, E. (2015). The role of Islamic Microfinance in Poverty Alleviation: Lessons from Bangladesh Experience.
Gertler, M., & Grinols, E. (1982). Monetary randomness and investment. Journal of Monetary Economics10(2), 239-258.
Hasan, Z. (1985). Determination of Profit and Loss Sharing Ratios in Interest-Free Business Finance.
Khan, M., & Mirakhor, A. (1989). The financial system and monetary policy in an Islamic economy.
Sidrauski, M. (1967). Rational choice and patterns of growth in a monetary economy. The American Economic Review, 534-544.
Siyanbola, T. T. (2013). Islamic Banking as a panacea for economic instability in Nigeria. Arabian journal of business and management review (Nigeria chapter) Vol1, 69-89.
Tobin, J., & Brainard, W. C. (1963). Financial intermediaries and the effectiveness of monetary controls. The American Economic Review53(2), 383-400.