تأثیر مالیه اسلامی بر رشد اقتصادی، مطالعه موردی کشورهای منتخب اسلامی

نوع مقاله : کاربردی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

از دیدگاۀ نظری بیان می‌شود نظام مالی اسلامی که بدون بهره ‌است، برای رشد اقتصادی فضای مساعدتری را فراهم می‌کند. آیا تجربه هم چنین نتیجه‌ای را نشان می‌دهد؟ هدف این بررسی، برآورد اثر اندازه بانکداری اسلامی بر رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی است. در این بررسی اثر بانکداری اسلامی بر رشد اقتصادی کشورهای اسلامی برای بازه زمانی سال‌های 2006 تا 2012، با به‌کارگیری داده‌های ترکیبی بررسی شده‌است. یافته‌های این بررسی نشان داده‌است که افزایش اندازه و سهم بانکداری اسلامی بر رشد اقتصادی کشورهای اسلامی، اثر مثبت دارد و موجب افزایش رشد اقتصادی این کشورها شده‌است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی، محسن و آل مراد جبدرقی، محمود (1391). «توسعۀ بازارهای مالی و مصرف انرژی در کشورهای گروه D8». فصلنامۀ پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیستم، شماره 61، بهار، 159-174.
ابریشمی، حمید و رحیم زاده نامور، محسن (1385). «عوامل تعیین‌کننده پس‌انداز خصوصی با تاکید بر عملکرد بازارهای مالی در ایران». مجلۀ تحقیقات اقتصادی، شماره 73، 1-35.
اشرف‌پور، محسن (1391). «تأثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در ایران». توسعه صادرات (نشریه بانک توسعه صادرات ایران). شماره 102، خرداد، 10-35.
تقوی، مهدی (1389). «توسعۀ مالی سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی». دانش حسابرسی، سال دهم، شماره 2، پاییز ، 59-70.
حسن‌زاده، علی و کاظمی، مهین دخت (1383). «صندوق‌های قرض‌الحسنه: ارزیابی کارکرد در بازار پول و اعتبار کشور». فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، شماره 16، زمستان، 57-75.
ختایی، محمود و سیفی‌پور، رویا (1384). «بازار مالی دو بخشی و اثر آن بر سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران». فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هفتم، شماره 24، 53-76.
دادگر، یدا... (1377). «تحلیل کلی بر اقتصاد ایران پس از انقلاب و دورنمای آینده آن». نامه مفید، شماره 16، زمستان،  229-262.
داوودی، پرویز و شاهمرادی، اکبر (1383). «بازشناسی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اقتصاد ایران و 46 کشور جهان در چارچوب یک الگوی تلفیقی». فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 20، 81-113.
رضایی، مجید (1384). «آثار برخی قواعد فقهی بر بازار کار». فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، سال پنجم، شماره 18، تابستان، 59-78.
سنگینیان، علی (1391). «توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی». بازار سرمایه، شماره 34، 9-12.
صمدی، سعید؛ نصرالهی، خدیجه و کرمعلیان سیچانی، مرتضی (1386). «بررسی رابطه بین توسعه بازارهای مالی و رشد اقتصادی». فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره سوم، 2-16.
طیبی، کمیل (1383). «بررسی تحولات صندوق‌های قرض‌الحسنه‌استان اصفهان». مجموعه مقالات پانزدهمین همایش بانکداری اسلامی، مؤسسه عالی بانکداری.
عزتی، مرتضی (1384). «تخمین تابع مخارج مذهبی (مخارج در راه خدا) مسلمان». فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، شماره 18، تابستان ، 89-112.
------ (1386). «بررسی عوامل مؤثر بر استفاده افراد از پول برای کسب سود یا اعطای قرض الحسنه (بررسی تجربی شهروندان دارای شغل آزاد در شهر تهران)». فصلنامۀ دین و اقتصاد، سال دوم، شماره 2 و 3، 22-42.
------ (1388). «توسعه از دیدگاه اسلامی». تهران: مرکز پژوهش‌های اقتصاد و نور علم.
------ (1390). «اثر سرمایه مذهبی بر توسعۀ فعالیت‌های قرض‌الحسنه در کشور». همایش نقش بانکداری اسلامی در تأمین مالی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
عزتی، مرتضی و شفیعی، علی (1391). «برآورد اثر بازار مالی و سرمایه مذهبی بر انفاق در ایران». فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، شماره 46، 63-92.
فراهانی‌فرد، سعید (1381). «تعادل اقتصادی در سایه آموزه‌های حقوقی و اخلاقی اسلام». فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، سال دوم، شماره 6، 102-113.
مهدوی، روح ا...؛ جهانگرد، اسفندیار و ختائی، محمود (1389). «تأثیر توسعه بازار مالی در تأثیرگذاری سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشورهای میزبان با استفاده از روش داده‌های تابلویی». فصلنامۀ تحقیقات مدلسازی اقتصادی، سال 1، شماره 2، 21-41. 
مهرگان، نادر؛ عزتی، مرتضی و اصغرپور، حسن (1385). «بررسی رابطه علی بین نرخ بهره و تورم با استفاده از داده‌های تابلوئی». فصلنامۀ پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره سوم، 91-105.
موسویان، سیدعباس (1385). «الگوی جدید بانکداری بدون ربا». فصلنامۀ اقتصاد اسلامی، شماره 23، 13-50.
موسویان، سیدعباس؛ نظرپور، محمدنقی و خزائی، ایوب (1390). «امکان‌سنجی فقهی طراحی اسناد خزانه اسلامی در بازارهای مالی اسلامی». فصلنامه اقتصاد اسلامی، سال دهم، شماره 40، زمستان ، 87-116.
 
Alfro, L. ; Chanda, A.; Kalemli-ozcan, S. & Sayek, S. (2003). “FDI Spillovers, Financial Markets and Economic Development”. IMF (WP/03/186): 1-32.
 Azman-Saini, W. N. W.; Siong, H. L. & Ahmad, A. H. (2010). “FDI and economic growth: New evidence on the role of financial markets”. Economics Letters, 107(2): 211-213.
 Baltagi, B. H. (2005). “Econometric Analysis of Panel Data, Third Edition”. John wiley & Soons Ltd.
 Bandiera, O. ;Caprio, G. ;Honohan, P. & Sohiantarelli, F. (1998). “Does Financial Reform Raise or Reduce Savings?Boston College Working Papers in Economics 413, Boston College Department of Economics.
 Barro, R. J. & McCleary, R. M. (2002). “Religion and political Economy in an International panel”.  The National Bureau of Economic Research.
 Beck, T. ;Levin, K. & Loayza, S. (2000). “Financial Intermediation and Growth: Causuality and Causes”.  Journal of Monetary Economic, Vol. 46: 31-77.
 Calomiris, C. W. (1995). “Universal Banking and the Financing of Industrial Development”. Policy Research Working Paper(1533), The World Bank:1-20.
 Chien-Chiang L. & Chun-Ping Ch. (2009). “FDI, financial development, and economic growth: international evidence”. Journal of Applied Economics, 12(2): 249-271.
Cole, H. L. & Narayana K. (1998). “Zero Nominal Interest Rates: Why they are good and how to get them”. Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review,22(2): 1-10.
 Demirguc-kunt, A. & Enrica D. (1998). “Financial Liberalization and Financial Fragility”. IMF Working Paper(WP/98/83), 1-36.
 Dewenter, K. L. & Alan C. H. (1997). “Risks and Returns in Relationship and Transactional Banks: Evidence from Banks”, Returns in Germany, Japan, the U.K., and the U.S., Working Paper Number 97, Philadelphia, PA: The Wharton Financial Institutions Center.
Friedman, M. (1969). “The Optimum Quantity of Money, in the Optimum Quantity of Money and Other Essays”. Chicago: Aldine.
 Jappelli, T. & Pagano, M. (1994). “Saving, Growth, and Liquidity Constraints”. The Quarterly Journal of Economics,109(1): 83-109.
  Levine, R. (2002). “Bank-Basedor Market-Based Financial Systems: Which is Better?”. William Davidson Institute Working Paper 442. 1-27.
  ------- (2003). “Finance and Growth: Theory, Evidence, and Mechanisms”. University of Minnesota and NBER. 1-106.
  Lucas, R. E. (1988). “On the Mechanics of Economic Development”. Journal of Monetary Economics,Vol. 22: 3-42.
  Philip C. ;Chang, Ch. J. & Zhicheng, W. (2010). “Bank fund reallocation and economic growth: Evidence from China”. Journal of Banking & Finance,Vol.34, 2753-2766.