مواضع اخلاقی در بانکداری اسلامی و تأثیر آن بر عملکرد بانکی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه مفید

2 دانش آموخته دانشگاه مفید

چکیده

جستارهای اخلاقی در صنعت مالی و به‌خصوص در نظام بانکی از اهمّیّت بالایی برخوردار است. یک نظام بانکی مبتنی بر اخلاق، رویکرد واقع‌بینانه‌تری را نسبت به ثروت واقعی و پول اتخاذ می‌کند، تا به‌دنبال آن از ارزش افرادی که در تعامل با این نظام بانکی هستند، حمایت نماید. ازاین‌رو، بانکداری اخلاقی؛ یعنی، بانکداری که در عملکرد خود ارزش‌ها و معیارهای اخلاقی و اجتماعی را نیز در کنار معیارهای اقتصادی در نظر می‌گیرد. بنابراین، با توجّه به حاکمیت ارزش‌های اخلاقی بر روابط انسانی، مطالعۀ حاضر تلاش می‌کند تا مؤلّفه‌های اخلاقی در نظام بانکی اسلامی را موردبررسی قراردهد. بر اساس این مطالعه، بانکداری اسلامی به دلیل مبتنی‌بودن بر شریعت اسلام، هم از جهت اهداف و هم از جهت عملکرد، پایبند به ارزش‌های اخلاقی است

کلیدواژه‌ها


 ابزری، مهدی و یزدان‌شناس، مهدی (1386). «مسؤولیت اجتماعی و اخلاق کار در مدیریت کیفیت نوین». فرهنگ و مدیریت، بهار و تابستان، شماره 15، 42-5.
 بابایی، فیروزه (1391). «پیوند اخلاق با صنعت بانکداری». درآمدی بر بانکداری اخلاقی. تازه‌های اقتصاد، شماره 136، 141-119.
 بابکراحمد، عثمان (1390). «بانکداری اسلامی»، مترجم: علی تک روستا. مجموعه مقالات بانکداری اسلامی. دفتر مطالعات اقتصادی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
 تقی‌نتاج، غلامحسین؛ نجف‌پورکردی، حمیدرضا و بحری ثالث، جمال (1390). «هنجارهای نظام مالی اخلاقی و شرایط نیل به نظام مالی ایده‌آل در حوزۀ بانکداری». تهران: بیست و سومین همایش‌های بانکداری.
 توکّلی، محمدجواد (1389). «درآمدی بر فلسفۀ اخلاق تجارت با رویکردی اسلامی». معرفت اقتصادی، سال اول، شمارۀ اول، 31-7.
 جعفری‌صمیمی، احمد و چهرقانی، احمد (1391). « اقتصاد اخلاقی و سیر اندیشه‌های اقتصادی». تهران: انتشارات نور علم.
 دادگر، یدا... (1385). «اخلاق بازرگانی (و کسب ‌و کار) از منظر اقتصاد و اقتصاد اسلامی». پژوهشنامه بازرگانی، بهار، دوره85، شمارۀ 38، 120-87.
 داودی، پرویز و بیدار، محمد (1390). «بررسی الگوی تفکیک عقود در بانکداری اسلامی». معرفت اقتصادی، سال اول، شمارۀ اول، 78-47.
 رحیمی‌بروجردی، علیرضا (1391). «اقتصاد اخلاقی». تهران: نشر نور علم.
 سونیول (1385). «گروه مترجمان میثاق مدیران». نشریه میثاق مدیران، شمارۀ 13، 63-60.
 صدیقی، محمد نجات ا... (1383). «تأمین مالی اسلامی و مسائل فراروی آن: ویژگی‌ها و تعهدات نظام‌های اقتصادی اسلامی». بانک و اقتصاد، شمارۀ 46، 53-50.
 طالبی، محمد و کیائی، حسن (1390). «بانکداری اخلاقی: بررسی نقاط مشترک و تمایز آن با بانکداری اسلامی». تهران: بیست و سومین همایش‌های بانکداری.
 طالبی، محمد (1391). «نقش اخلاق در حرفه بانکداری». تازه‌های اقتصاد،تابستان، شمارۀ 136، ص 116.
 قلیچ، وهاب (1390). «بانکداری اخلاقی در جهان». ویژه‌نامه بانکداری اسلامی، شهریور1390
محقق‌نیا، محمدجواد (1389). «بررسی جایگاه قرض‌الحسنه در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران». معرفت اقتصادی،سال اول، شمارۀ 1، 162-141.
 معصومی‌نیا، غلام‌علی (1386). «اقتصاد اخلاقی. مبانی بینشی، آموزه‌ها و آثار». اقتصاد اسلامی،تابستان، شمارۀ 26، 146-119.
 نقوی، سیددلاور علی (1390). «تأثیر ارزش‌های اخلاقی بر اقتصاد و رفاه از منظر قرآن و حدیث». فصلنامه سفیر،سال پنجم،زمستان، شمارۀ 20، 84-27.
 ویلسون، رودنی (1381). «شباهت بانکداری اسلامی و بانکداری اخلاقی». مترجم: محمد زمان رستمی. اقتصاد اسلامی،تابستان، شمارۀ 6، 144-131.
 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران،«قانون بانکداری بدون ربا (بهره)»، www.cbi.ir.  Barbu, T. & Vintil, G. (2007). "The Emergence of Ethic Banks and Social Responsibility in Financing Local Development". Theoretical and Applied Economics, Asociatia Generala a Economistilor din Romania - AGER, December, 12(517), 29-34.  
 Belás, J. (2012). "Social Responsibility and Ethics in the Banking Business: Myth or Reality? A Case Study from the Slovak Republic". Economic Annals, 195(57), 115-137.
 Benedikter, R. (2011). "European Answers to the Economic Crisis: Social Banking and Social Finance". Freeman Spgli Institute for International Studies. E-File is available at:
http://iisdb.stanford.edu/docs/526/social_banking.pdf
 Božović, J. (2007). "Business Ethics in Banking FACTA Universitatis Series". Economics and Organization, 2(4), 173–182.
 Clerck, F. (2009). "Ethical Banking". E-File is available at :http: //www.socialbanking.org/ research/literature-articles.
 Goyal1, K.A. & Joshi, V. (2011). "A Study of Social and Ethical Issues in Banking Industry". International Journal of Economic Research, 2(5), 49-57.
 Haniffa, R. & Hudaib, M. (2007). "Exploring the Ethical Identity of Islamic Banks via Communication in Annual Reports". Journal of Business Ethics, 76(1), 97–116.
 Rahman, M. H. (1999). "Ethics in Banking". The Second Nurul Matin Memorial, lecture of Bangladesh Institute of Bank Management (BIBM), July 11, Dhaka. Unpublished. E-File is available at: http: //www. bdresearch.org.bd/ home/attachments/article/508/BP_E_Banking.pdf
 Safakli, O.V. (2005). "A Research on the Ethical Dimension of Banking Crises in the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC)". EJBO Electronic Journal of Business Ethics and Organization Studies, 10(2), 24-30.