2024-03-28T20:04:57Z
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=635
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
تأثیر زکات بر فقرزدایی و رشد اقتصادی:مطالعۀ موردی استانهای شمالی (مازندران، گیلان و گلستان)
ابوالقاسم
اثنی عشری
سیده وجیهه
میکاییلی
هدف اصلی این تحقیق، بررسی اثرگذاری زکات گندم و جو بر فقرزدایی استانهای شمالی و همچنین، اثر درآمد زکات بر رشد اقتصادی طی دورۀ 1384 تا 1390 بودهاست. از آنجاییکه مهمترین مصرف زکات، مربوط به تأمین زندگی فقرا، مساکین و تأمین نیازهای زیربنایی جامعهاست و با توجه به عقاید مسلمانان در مورد پرداخت زکات، معافیت بخش کشاورزی در پرداخت مالیات در سیستمهای مالیاتی کشور، همچنین، کشت گندم و جو در این استانها، میزان پرداخت زکات این محصولات، درآمد قابلتوجهی را نشان میدهد که بخش مهمی از نیازهای مالی طرحهای عمرانی و فقرزدایی در روستاها را تأمین میکند.نتایج تحقیق نشان دادهاست که درآمد زکات در استان گلستان نسبت بهاستانهای مازندران و گیلان بیشتر بودهاست و نقش مهمی در فقرزدایی استان داشتهاست. در این میان، استان گیلان با تولید کمتر در بخش گندم و جو و همچنین کسب درآمد زکات کمتر، نقش اندکی در فقرزدایی استان ایفا کردهاست. همچنین، نتایج، بیانگر نقش مؤثر و معنیدار درآمد زکات بر رشد اقتصادی استانهای منتخب بودهاست. این تأثیر معادل 005/0 درصد برآورد گردیدهاست. با توجه به این مسئله، تنها زکات گندم و جو قادر به پوشش فقر و تقویت رشد اقتصادی نیست؛ بنابراین، باید از دیگر مالیاتها نیز جهت فقرزدایی و ازبینبردن آن و رونق اقتصادی بهره جست.
نرخ زکات
فقرزدایی
توسعۀ روستایی
رشد اقتصادی
روش گشتاور تعمیمیافته
2014
06
22
7
24
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3752_6e571ddf3c1ad4906e34806e82940aeb.pdf
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
بررسی انعطافپذیری ابزارهای مالی اسلامی جهت تأمین مالی بودجه دولت
علیرضا
پورفرج
ایوب
خزایی
با توجه ضرورت تأمین مالی هزینههای دولت و لزوم بررسی روشهای کارآمد برای تأمین مالی این هزینهها، در مقالۀ حاضر، ابتدا به اختصار مطالعات صورتگرفته در زمینۀ تنوعبخشی به انواع اوراق بهادار اسلامی بررسی و سپس بهروش توصیفی با استفاده از منابع معتبر، انواع هزینههای دولت و نحوه تأمین مالی آنها از طریق صکوک تبیین میگردد. این مقاله درصدد دستیابی به پاسخ این دو پرسش است: (1) کدامیک از ابزارهای مالی اسلامی، دارای بیشترین دامنه کاربرد (انعطافپذیری) در تأمین نیازهای مالی دولت میباشند؟ (2) کدامیک از نیازهای مالی دولت با سهولت بیشتری تأمین مالی میشود؟ نتایج بررسیهای صورتگرفته نشاندهنده این است که اسناد خزانه اسلامی دارای بیشترین کاربرد در تأمین مالی هزینههای دولت بوده و پس از آن اوراق استصناع و اوراق جعاله دارای بیشترین انعطافپذیری در تأمین هزینههای دولت میباشند. از طرفی، هزینههای مرتبط با خرید کالاهای موردنیاز دولت با سهولت بیشتری تأمین مالی میشوند. هزینههای مرتبط با اجرای طرحهای عمرانی جدید و هزینه تکمیل طرحهای عمرانی نیمهتمام در رتبههای بعدی قرار دارند.
تأمین مالی
کسری بودجه
ابزارهای مالی
2014
06
22
25
42
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3753_15cbccac98b170cc6039b3aaa37014f9.pdf
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
بررسی فقهی جایگاه اقتصاد شراکتی در توزیع درآمد بین عوامل تولید
محمدرضا
آرمان مهر
اقتصاد شراکتی با توجه به تأثیر شگرف بر کارایی و جنبه عدالتمدارانهای که دارد، میتواند به عنوان یک رویکرد اقتصادی جدید برای جوامع مختلف به کارگرفته شود. در این تحقیق، اطلاعات گردآوری شده به صورت کتابخانهای و اسنادی، با روش تحلیل محتوایی و با پشتوانۀ مبانی فقه اسلامی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مبانی فقهی اقتصاد شراکتی که به نوعی روششناسی بحث اقتصاد شراکتی میباشد، از چهار منظر قرآن، سیرۀ پیامبر (ص)، روایات و قواعد فقهی (مانند قاعدۀ عدالت، قاعده لاضرار و...) مورد بررسی قرارگرفت. فرضیۀ پژوهش این است که با توجه به ثمرات فراوانی که بر اقتصاد شراکتی مترتب است، در نظام اقتصادی اسلام، روش مبتنی بر تسهیم سود بر مدل اجارۀ نیروی کار که پرداخت دستمزد ثابت است، اولویت و برتری دارد.
اقتصاد شراکتی
نیروی کار
سرمایه
بنگاه
فقه
2014
06
22
43
58
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3754_2423536dfec33bb7fcf9882e6066e08f.pdf
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
بررسی تطبیقی مقاصه و تهاتر در فقه امامیه و حقوق ایران
فرزاد
پارسا
مقاصه، تقاص و تهاتر در فقه اسلامی، در برخی مذاهب دارای معنای متفاوت و در برخی دیگر مترادف هستند. در فقه امامیه از هر سه و در قانون غالباً از تهاتر استفاده میشود. معنای مورد نظر و غالب این اصطلاحات در موضوع مورد بحث، تسویه مطالبات افراد از هم است. با وجود مخالفت برخی، دیدگاه غالب در فقه و حقوق، مشروعیت و مجاز بودن مقاصه است. مقاصه برای ادای هم زمان دو دین، تضمین و توسل به حق کارکرد دارد و از جهات مختلفی چون کاستن از مخاطرات انتقال وجوه و سرعت بخشیدن به معاملات و جلوگیری از تکرار تأدیه و سادهسازی ایفای دیون دارای اهمیت عملی است. در مورد ماهیت مقاصه، برخی آن را از راههای انقضای دیون و برخی آن را استثنای از بیع دین به دین، برخی آن را از راههای تسلط بر مال غیر، برخی آن را در شمار راههای اسقاط تعهدات ذکر کرده و برخی تفصیلات دیگری ذکر کردهاند. فقها و حقوقدانان، مقاصه را در عین و دین جایز دانستهاند. برخی مقاصه را سه و برخی چهار و برخی یک نوع دانسته و برخی تفصیلات دیگر دارند. هر کدام از این انواع، دارای شرایط و آثار خاص خود هستند.
مقاصه
تهاتر
دَین
فقه امامیه
حقوق ایران
2014
06
22
59
72
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3755_947fcd191d0baedf8dbfd9ec4c019720.pdf
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
تأثیر مالیه اسلامی بر رشد اقتصادی، مطالعه موردی کشورهای منتخب اسلامی
مرتضی
عزتی
افسانه
کاظمی
از دیدگاۀ نظری بیان میشود نظام مالی اسلامی که بدون بهره است، برای رشد اقتصادی فضای مساعدتری را فراهم میکند. آیا تجربه هم چنین نتیجهای را نشان میدهد؟ هدف این بررسی، برآورد اثر اندازه بانکداری اسلامی بر رشد اقتصادی در کشورهای اسلامی است. در این بررسی اثر بانکداری اسلامی بر رشد اقتصادی کشورهای اسلامی برای بازه زمانی سالهای 2006 تا 2012، با بهکارگیری دادههای ترکیبی بررسی شدهاست. یافتههای این بررسی نشان دادهاست که افزایش اندازه و سهم بانکداری اسلامی بر رشد اقتصادی کشورهای اسلامی، اثر مثبت دارد و موجب افزایش رشد اقتصادی این کشورها شدهاست.
بانکداری اسلامی
رشد اقتصادی
پنل دیتا
2014
06
22
73
88
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3756_b879c3f7ec79a072e24e1d61ad2c01af.pdf
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
بررسی عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری (با رویکرد عقود اسلامی)؛ مطالعه موسسۀ مالی و اعتباری ثامن الائمۀ استان اردبیل
صادق علی
موحدمنش
محمدرضا
بابایی سمیرمی
نسترن
فروغی اسعد
مدیریت ریسک اعتباری همواره از مسائل پیش روی بانکها بوده است. شناسایی صحیح عوامل موثر بر سنجش اعتبار مشتری هنگام اعطای تسهیلات، تاثیر بسزایی در موفقیت هر موسسه مالی و اعتباری دارد. مقالۀ حاضر تأثیر عوامل مؤثر بر ریسک اعتباری را با تاکید بر بررسی جایگاه عقود اسلامی بررسی میکند. بدین منظور از مدل لاجیت جهت پیشبینی ریسک اعتباری و عوامل مؤثر بر آن استفاده شدهاست. با بررسی اطلاعات موجود از پرونده 500 مشتری اعتباری مؤسسه مالی و اعتباری ثامن الائمۀ استان اردبیل، مبلغ اصل وام، فاصله اقساط، مبلغ سود، نرخ سود، جنسیت، نوع عقود وامگیرنده و نوع وثیقه به عنوان متغیرهای مستقل و ریسک اعتباری به عنوان متغیر وابسته انتخابگردیدهاست. پس از تخمین مدل، مشخص گردید که تمامی متغیرها تأثیر معناداری بر ریسک اعتباری موسسه مالی و اعتباری مورد مطالعه دارند.
ریسک اعتباری
عقود اسلامی
مدل لاجیت
تسهیلات
2014
06
22
89
100
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3757_33914f04a513d0fcaff843f499a4b9a3.pdf
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2345-4849
1393
2
1
رابطه بین نرخ سود بانکی و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب اسلامی ، با روش علیت هشیائو
محمدحسین
احسانفر
زهرا
آملی جلودار
موضوع تحولات نرخ سود بانکی در مسیررشد اقتصادی، همواره یکی از مهمترین مباحث اقتصادی بوده است. در کشورهای اسلامی نیز، نرخ سود بانکی به عنوان مقولهای در راستای رشد و توسعه اقتصادی این کشورها در شرایط مختلف مطرح بوده است. بر این اساس نظامهای مالی اسلامی میتوانند از طریق بسیج منابع مالی و هدایت آنها به سوی تولیدات مولد، نقشی کلیدی در توسعه کشورهای اسلامی ایفا کنند. نوساناتی که در نرخ سود بانکها رخ میدهد کم و بیش در دیگر امور اقتصادی تأثیر گذاشته و موجب کندی و توقف و یا فعالیت مجدد بعضی از رشتههای تولیدی میگردد. در این میان تعیین نوع رابطه بین رشد اقتصادی و نرخ سود بانکی؛ برعکس آنچه مینماید، یکی از روابط ناشناخته میباشد. این مقاله به بررسی رابطه علّی بین رشد اقتصادی و نرخ سود بانکی در کشورهای منتخب اسلامی؛ با استفاده از روش علیت هشیائو، طی سالهای 2004-2010 پرداخته است. نتایج تحقیق نشان دهنده عدم وجود رابطه علیت از نرخ سود بانکی به رشد اقتصادی میباشد. درباره رابطه علی از رشد اقتصادی به نرخ سود بانکی نیز، نتایج به شکل قویتری عدم وجود این رابطه را نشان میدهد.
رشد اقتصادی
نرخ سود بانکی
علیت هشیائو
کشورهای منتخب اسلامی
2014
06
22
101
113
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_3758_853a9eef3764a49682e63864ad6657f3.pdf