دانشگاه پیام نور
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2538-4074
1
2
2014
04
09
مواضع اخلاقی در بانکداری اسلامی و تأثیر آن بر عملکرد بانکی
7
16
FA
محمدرضا
یوسفی شیخ رباط
عضو هیات علمی دانشگاه مفید
yousefi@mofidu.ac.ir
شیما
خبره
دانش آموخته دانشگاه مفید
sh_khebreh@yahoo.com
جستارهای اخلاقی در صنعت مالی و بهخصوص در نظام بانکی از اهمّیّت بالایی برخوردار است. یک نظام بانکی مبتنی بر اخلاق، رویکرد واقعبینانهتری را نسبت به ثروت واقعی و پول اتخاذ میکند، تا بهدنبال آن از ارزش افرادی که در تعامل با این نظام بانکی هستند، حمایت نماید. ازاینرو، بانکداری اخلاقی؛ یعنی، بانکداری که در عملکرد خود ارزشها و معیارهای اخلاقی و اجتماعی را نیز در کنار معیارهای اقتصادی در نظر میگیرد. بنابراین، با توجّه به حاکمیت ارزشهای اخلاقی بر روابط انسانی، مطالعۀ حاضر تلاش میکند تا مؤلّفههای اخلاقی در نظام بانکی اسلامی را موردبررسی قراردهد. بر اساس این مطالعه، بانکداری اسلامی به دلیل مبتنیبودن بر شریعت اسلام، هم از جهت اهداف و هم از جهت عملکرد، پایبند به ارزشهای اخلاقی است
بانکداری اخلاقی,ارزشهای اخلاقی,بانکداری اسلامی,عملکرد بانکی
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1048.html
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1048_33cd54cb60ff86d96e7148967d1883f1.pdf
دانشگاه پیام نور
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2538-4074
1
2
2014
04
09
طراحی اوراق استصناع حمایت از تولید براساس یارانۀ نقدی پرداختی به مردم
17
34
FA
محمدنقی
نظرپور
عضو هیات علمی دانشگاه مفید
mnnazarpur@gmail.com
یحیی
لطفی نیا
دانش آموخته دانشگاه مفید
yaya.lotfinia@yahoo.com
تقربیاٌ همه کشورها با رویکردهای مختلف، رشد اقتصادی را در کنار سایر اهداف اقتصادی و اجتماعی خود به طور جدی دنبال میکنند. از جمله ملزومات دستیابی به رشد اقتصادی پایدار، فراهم نمودن سرمایه در کنار سایر عوامل تولید میباشد. بازارهای مالی جهت پاسخگویی به این نیاز جوامع، روز به روز تکامل مییابند. در واقع، توسعۀ بازارهای مالی منجر به رشد اقتصادی میشود.در ایران، پس از آزادسازی قیمتها، خصوصاً قیمت حاملهای انرژی و کسب منابع مالی دولت در اثر اجرای عملی قانون هدفمندی یارانهها، منابع حاصله جهت جبران افزایش مخارج خانوارها در اختیار مردم قرارگرفت. اجرای این طرح در کنار سایر مشکلات اقتصادی از جمله تحریمهای اقتصادی، سبب ایجاد شرایط رکود تورمی در اقتصاد کشور شدهاست. بنابراین، ضرورت طراحی الگوهایی برای خروج از این شرایط ضروری مینماید. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیل محتوی با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی این فرضیه میپردازد که «طراحی اوراق استصناع با استفاده از یارانههای نقدی پرداختی به سرپرستان خانوارها، میتواند منابع مالی لازم برای تأمین مالی طرحهای زیرساخت تولیدی از طریق بازار سرمایه و نظام بانکی کشور را فراهم کند». براساس الگوهای معرفی شده که هر کدام بر دو نوع اجاره به شرط تملیک و خرید دین میباشند، الگوی اوراق استصناع حمایت از تولید مبتنی بر اجاره به شرط تملیک با تأکید بر نظام بانکی به عنوان الگوی برتر معرفی میگردد.
اوراق استصناع حمایت از تولید,بازار پول,بازار سرمایه,صکوک,هدفمندی یارانهها
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1049.html
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1049_3fbe882faa69a3d9a79031618dd9b762.pdf
دانشگاه پیام نور
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2538-4074
1
2
2014
04
09
بهرهوری عوامل کل مالیاتهای اسلامی در ایران با روش مالم کوئیست
35
50
FA
مهدی
فدایی
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
fadaeemahdi@phd.pnu.ac.ir
صالحه
آتشکار
دانش آموخته دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان
atashkar@gmail.com
مقالۀ حاضر، باهدف بررسی و ارزیابی تغییرات بهرهوری عوامل کل مراکز ستاد احیاء زکات، با استفاده از شاخص بهرهوری مالم کوئیست انجامشدهاست. تغییرات کارایی فنی کل، کارایی تکنولوژیک، کارایی فنی خالص (کارایی مدیریت)، کارایی مقیاس و بهرهوری عوامل کل جهت 31 مرکز ستاد احیاء زکات استانهای مختلف کشور طی سالهای 1390-1386 محاسبه و تحلیل شدهاست. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که از بین عوامل موردبررسی طی دورۀ مزبور، تغییرات کارایی فنی کل معادل (006/1) و تغییرات تکنولوژیک برابر (447/1) بوده که مهمترین عامل بهبود تغییرات بهرهوری عوامل کل (456/1TFP=) بودهاست. از بین دورههای موردبررسی، سال 1390 بالاترین تغییرات کارایی مدیریت را در کل کشور به خود اختصاص دادهاست. بررسی تغییرات بهرهوری عوامل کل نشان میدهد که سال 1387 در دورۀ موردبررسی دارای بیشترین رشد بهرهوری بوده و سه دورۀ دیگر این شاخص کمتر بودهاست، که مهمترین عامل آن نامطلوببودن تغییرات کارایی مقیاس در کل مراکز ستاد احیاء زکات کشور بودهاست.
تحلیل پوششی دادهها,کارایی فنی,بهرهوری عوامل کل,شاخص مالم کوئیست,زکات
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1050.html
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1050_917cde9a15fedec7d636c500f5cc1a09.pdf
دانشگاه پیام نور
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2538-4074
1
2
2014
04
09
بررسی مدلهای سرمایهگذاری ریسکپذیر اسلامی
51
68
FA
علی
حسن زاده
عضو هیات علمی پژوهشکده پولی و بانکی
ali_hasanzadeh1968@yahoo.com
مهدی
رعایایی
دانش آموخته دانشگاه امام صادق(ع)
roayaei@isu.ac.ir
پویا
بغدادی
شرکت تحقیقاتی کاوش/ گروه مالی ملت
baghdadi.pouya@pgs.usb.ac.ir
سرمایهگذاری ریسکپذیر اسلامی، یکی از روشهای نوین تأمین مالی اسلامی است که علیرغم اذعان بسیاری از متخصصان بر کارایی این مدل و مزیتهای خاص و ویژۀ آن، آنچنان که باید مورد توجه متخصصان مالی اسلامی قرار نگرفتهاست. بدین جهت بیشتر مطالعاتی که تاکنون در این زمینه صورت گرفتهاند، تنها دو ساختار مضاربه و مشارکت را جهت تأمین مالی در فرایند سرمایهگذاری ریسکپذیر اسلامی معرفی نمودهاند. این در حالی است که امکان استفاده از برخی ساختارهای دیگر نیز در فرایند یاد شده وجود دارد. در واقع، این پژوهش به بیان ساختارها و الگوهای منطبق با شریعت که در صنعت سرمایهگذاری ریسکپذیر کارایی دارند و همچنین نحوۀ عملکرد آنها در شرکتهای سرمایهگذاری ریسکپذیر اسلامی پرداختهاست. نتایج این پژوهش که با روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای، تحلیل اسنادی و نیز تحقیق و توسعه به دست آمدهاند، بیانگر این مطلب میباشند که علاوه بر عقود مضاربه و مشارکت از عقودی مانند مشارکت کاهنده، اجارۀ موصوف فیالذمه، اجاره به شرط تملیک و مدل وکالت- اجارۀ موصوف فیالذمه نیز میتوان در فرآیند سرمایهگذاری ریسکپذیر اسلامی استفاده نمود.
سرمایهگذاری ریسکپذیر اسلامی,مشارکت کاهنده,مدل وکالت,اجارۀ موصوف فیالذمه
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1051.html
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1051_57da6a05de2f005e6120e150c4ab7698.pdf
دانشگاه پیام نور
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2538-4074
1
2
2014
04
09
مشروعیت ریسک مالی از دیدگاه آموزه های اسلامی
69
82
FA
هادی
غفاری
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
ghafari@pnu.ac.ir
ریسک، یکی از مشخصههای کلیدی شکلگیری تصمیم در حوزۀ سرمایهگذاری، امور مربوط به بازارهای مالی و انواع فعالیتهای اقتصادی است. هدف این مقاله، بررسی مشروعیت ریسک یا مخاطرهپذیری از دیدگاه آموزههای اسلامی با استفاده از روش تحلیلی– استنباطی، میباشد و در پی پاسخگویی به این سوال است که آیا ریسک از دیدگاه اسلام، مشروعیت دارد؟ یافتههای مقاله حاکی از آن است که بر اساس آموزههای دینی و اسلامی شامل آیات قرآن کریم، روایات معصومین (ع)، رفتار انبیاء و ائمه (ع) و مبانی و قواعد فقهی موجود در کتب شیعه، اقدام به ریسک در اسلام امری جایز و حتی در برخی موارد لازم میباشد. ضمناً، خلق ارزش، لازمۀ مشروعبودن ریسک از دیدگاه اسلام بوده، اسلام ریسک مفید، مولد و قابل کنترل در امور مالی مشروط به ایجاد ارزش جدید را تجویز مینماید.
ریسک,خطرپذیری,مشروعیت ریسک,خلق ارزش,اسلام
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1052.html
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1052_17c40431b93c309b566dc8c244813b2d.pdf
دانشگاه پیام نور
دوفصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی
2345-4849
2538-4074
1
2
2014
04
09
امکانسنجی عملیاتیشدن مدل اسلامی عدالت اقتصادی حکیمی
83
97
FA
محمدرضا
آرمان مهر
عضو هیات علمی دانشگاه شاهرود
arman1212002@gmail.com
محمد
لشکری
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور
lashkarym@yahoo.com
بررسی نظر محمدرضا حکیمی، بهعنوان یک صاحبنظر در حوزۀ عدالت اقتصادی اسلام، دربارۀ امکانسنجی تحقق عدالت، موضوع این پژوهش است. عدالت اقتصادی ازنظرحکیمی، اصلی اساسی در نظامسازی و عنصری درخشان در منظومۀ تفکر اجتماعی است. در این پژوهش با روش کتابخانهای و توصیفی، نظر و متدولوژی وی که تکیه بر متنمحوری نسبت به قرآن و حدیث است، مورد تجزیهوتحلیل قرارمیگیرد. ایشان با متنمحوری وسیع نسبت به قرآن و سنت، نگاهی اجتماعی و نظاموار به آموزههای اقتصادی اسلام دارد. حکیمی، تحقق عدالت را یک آرمان دور از دسترس نمیشمارد و آن را هدف مقدس همۀ پیامبران و امامان میداند. وی تأکید فراوان شارع و غیرقابل لغوبودن آنها را نشان از امکان عملیاتیشدن عدالت میشمارد. امکانسنجی عملیاتیشدن، مدل عدالت اقتصادی از این جنبه دارای اهمیت است که برخی عدالت را یک آرمان دستنیافتنی میدانند که تنها در حیطۀ نظریه ماندهاست؛ اما تأکیدات اصلی که شارع مقدس بر عدالت دارد؛ نشانگر این است که عدالت تنها یک موضوع تخیلی سرابوار نیست، قلمروی است که برای تحقق آن باید تلاش کرد. فرضیۀ اصلی این تحقیق این است که مدل عدالت اقتصادی حکیمی که آرمانی هم به نظر میرسد، قابلیت عملیاتیشدن را دارد و از جمله راهکارهای آن وضع مالیاتهای مناسب است.
عدالت اقتصادی,اسلام,محمدرضا حکیمی
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1053.html
https://ifr.journals.pnu.ac.ir/article_1053_c4e939f9eeadc18a53f215524ae19992.pdf